Στόχος 16

Εθνικό Σχέδιο για τις Γυναίκες, την Ειρήνη και την Ασφάλεια (ΕΣΔΓΕΑ)  2020-2024

Στόχος 1: Πρόληψη των ενόπλων συγκρούσεων, της έμφυλης, σεξουαλικής και ενδοοικογενειακής βίας και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κατάχρησης

Δράσεις

1. 1 Οικοδόμηση ικανοτήτων των στελεχών δημοσίων φορέων, ήτοι του προσωπικού των Υπουργείων Εξωτερικών, Εθνικής Άμυνας, Προστασίας του Πολίτη, Δικαιοσύνης, Μετανάστευσης και Ασύλου, Υγείας, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, σε θέματα που άπτονται της Ατζέντας ΓΕΑ (Γυναίκες, Ειρήνη, Ασφάλεια), της έμφυλης, σεξουαλικής και ενδοοικογενειακής βίας, της ουσιαστικής έμφυλης ισότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

1. 2 Ευαισθητοποίηση των δημοσιογράφων και των εργαζομένων στα ΜΜΕ σε θέματα, που άπτονται της Ατζέντας ΓΕΑ, της έμφυλης, σεξουαλικής και ενδοοικογενειακής βίας, της ουσιαστικής έμφυλης ισότητας και και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με ιδιαίτερη έμφαση στην έμφυλη διάσταση της ασφάλειας των δημοσιογράφων από παραβιάσεις και προσβολές κατά της ελευθερίας του τύπου, σύμφωνα με την απόφαση ΓΣΗΕ A/RES/74/157 για την «Ασφάλεια των Δημοσιογράφων και το Ζήτημα της Ατιμωρησίας»

1. 3 Ένταξη και περαιτέρω ανάπτυξη προπτυχιακών και μεταπτυχιακών μαθημάτων και σεμιναρίων σε θέματα, που άπτονται της Ατζέντας ΓΕΑ, της έμφυλης, σεξουαλικής και ενδοοικογενειακής βίας, της ουσιαστικής έμφυλης ισότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ανώτατα στρατιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, αστυνομικές και παραγωγικές σχολές της χώρας

1. 4 Δημιουργία και λειτουργία εξειδικευμένων προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών σε θέματα, που άπτονται του φύλου και της Ατζέντας ΓΕΑ

1. 5 Εκπαίδευση των μαθητών και μαθητριών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, μέσω ειδικών διδακτικών αντικειμένων ή θεματικών εβδομάδων, σε θέματα που άπτονται της Ατζέντας ΓΕΑ, της έμφυλης, σεξουαλικής και ενδοοικογενειακής βίας, της ουσιαστικής έμφυλης ισότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων 

1. 6 Συστηματική εκπόνηση και εφαρμογή έμφυλης ανάλυσης (gender analysis), ερειδόμενης στη διαθεματική προσέγγιση (intersectional approach), στο πλαίσιο της ελληνικής συμμετοχής σε εθνικές και διεθνείς δραστηριότητες πρόληψης των ενόπλων συγκρούσεων και διατήρησης της ειρήνης

1. 7 Ανάληψη και υποστήριξη πρωτοβουλιών, που αποσκοπούν στον εντοπισμό, την αντιμετώπιση και την εξάλειψη των γενεσιουργών αιτιών, όπως, μεταξύ άλλων, ο κοινωνικός αποκλεισμός, οι κοινωνικές ανισότητες, η φτώχεια, η υποανάπτυξη, η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των φαινομένων έμφυλης, σεξουαλικής και ενδοοικογενειακής βίας

1. 8 Ενίσχυση του εθνικού νομοθετικού πλαισίου για την επίτευξη της ουσιαστικής έμφυλης ισότητας και την καταπολέμηση της έμφυλης, σεξουαλικής και ενδοοικογενειακής βίας, βάσει της αρχής της έμφυλης ισότητας, ως αρχής καλής νομοθέτησης (άρθρα 57, 58 ν. 4622/2019) και σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας
   1.9 Ενίσχυση του εθνικού συστήματος ποινικής δικαιοσύνης, με σκοπό την εξάλειψη φαινομένων ατιμωρησίας των αυτουργών και συμμετόχων σε εγκλήματα έμφυλης, σεξουαλικής και ενδοοικογενειακής βίας, καθώς και συστηματική προσπάθεια εντοπισμού, υιοθέτησης και εφαρμογής εθνικών και διεθνών «καλών πρακτικών» για την πρόληψη και αντιμετώπιση των εν λόγω εγκλημάτων

Στόχος 2: Ισόρροπη κατά φύλο αντιπροσώπευση, συμμετοχή και ηγεσία στη δημόσια ζωή, τον κρατικό μηχανισμό και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων 

Δράσεις

2.1 Ενσωμάτωση της έμφυλης διάστασης κατά τη χάραξη και εφαρμογή των δημόσιων πολιτικών, σύμφωνα με τα άρθρα 10-20 του ν.4604/2019, με ιδιαίτερη έμφαση στους τομείς της εξωτερικής πολιτικής, ασφάλειας, και άμυνας 

2.2 Καθορισμός μετρήσιμων στόχων για την εξασφάλιση, ενίσχυση και παρότρυνση της αντιπροσώπευσης, συμμετοχής και ηγεσίας των γυναικών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, ιδιαίτερα στους τομείς της εξωτερικής πολιτικής, ασφάλειας, και άμυνας

2.3 Ενίσχυση και υποστήριξη δεξιοτήτων ηγεσίας, διαπραγμάτευσης και διαμεσολάβησης των γυναικών  

2.4 Ενσωμάτωση της έμφυλης διάστασης στις διαδικασίες προαγωγής και μετάθεσης του προσωπικού, ανέλιξης και διορισμού σε διευθυντικές θέσεις και θέσεις ευθύνης καθώς και στις διαδικασίες συγκρότησης συλλογικών οργάνων (άρθρο 16 ν. 4604/2019 και Δράση 1.1. ΕΣΔΙΦ 2016-2020)

2.5 Συλλογή, τήρηση και επεξεργασία στατιστικών στοιχείων με βάση το φύλο και ποιοτικών δεδομένων για τη συμμετοχή των γυναικών σε θέσεις εξουσίας και στα κέντρα λήψης αποφάσεων (άρθρο 13 ν. 4604/2019 και Δράση 1.4. ΕΣΔΙΦ 2016-2020) 

2.6 Παραγωγή μελετών επιπτώσεων κατά φύλο (gender impact assessment) και εκθέσεων προόδου των ανειλημμένων πολιτικών και δράσεων (σύμφωνα με παρ. 1 και 2 άρθρου 10 ν. 4604/2019 και Δράση 1.5. Σχεδίου Δράσης για την Ισότητα των Φύλων 2016-2020, σελ. 111)

2.7 Περαιτέρω ενίσχυση της ενσωμάτωσης της έμφυλης διάστασης στις στρατιωτικές ασκήσεις και τα εθνικά επιχειρησιακά σχέδια του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας καθώς και στο θεσμικό πλαίσιο και τη σχετική διοικητική πρακτική που αφορούν στην εξισορρόπηση της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων

2.8 Ενίσχυση των προσπαθειών και παροχή κινήτρων για την εισαγωγή και την παραμονή περισσότερων γυναικών στις Ένοπλες Δυνάμεις, καθώς και για τη συμμετοχή τους σε διεθνείς στρατιωτικές ασκήσεις και ειρηνευτικές αποστολές

2.9 Δημιουργία θέσεων Συμβούλων σε Θέματα Φύλου/ΓΕΑ στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και Σημείων Επαφής σε Θέματα Φύλου/ΓΕΑ στα Γενικά Επιτελεία των Κλάδων

2.10 Ενίσχυση της διαβούλευσης με φορείς της κοινωνίας των πολιτών, που προάγουν έμπρακτα την αντιπροσώπευση, συμμετοχή και ηγεσία των γυναικών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, μέσω της θεσμοθέτησης κατάλληλων διαδικασίων, στο πλαίσιο του Εθνικού Μηχανισμού για την Ισότητα των φύλων, σύμφωνα με τον ν. 4604/2019   

2.11 Ενημέρωση της κοινής γνώμης και της κοινωνίας των πολιτων, μέσω δράσεων ευαισθητοποίησης και αλφαβητισμού στα ΜΜΕ (media literacy), αναφορικά με την ανάγκη ισόρροπης κατά φύλο συμμετοχής και εκπροσώπησης στη δημόσια ζωή, καταπολέμησης των έμφυλων στερεοτύπων και του δημόσιου σεξιστικού και ρατσιστικού λόγου

2.12 Εκπαίδευση των μεταναστριών, αιτουσών διεθνή προστασία και δικαιούχων διεθνούς προστασίας, μέσω της ένταξης τους στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένης της εκκλησιαστικής και διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας στις Τάξεις Υποδοχής Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης.

2.13 Ενδυνάμωση και οικοδόμηση δεξιοτήτων των μεταναστριών, αιτουσών διεθνή προστασία και δικαιούχων διεθνούς προστασίας στη διερμηνεία και τη διαπολιτισμική μεσολάβηση, παροχή συμβουλευτικής (mentoring) καθώς και ανάπτυξη δεξιοτήτων-κλειδιά και ψηφιακών δεξιοτήτων προκειμένου για την ομαλή ένταξή τους στην αγορά εργασίας

2.14 Προώθηση και διευκόλυνση της συμμετοχής των μεταναστριών, αιτουσών διεθνή προστασία και δικαιούχων διεθνούς προστασίας, στη δημόσια ζωή και της ένταξής τους στην ελληνική κοινωνία, μέσω δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης, σύμφωνα με την Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη (Μέτρο πολιτικής 6.1)

Στόχος 3: Προστασία των γυναικών και κοριτσιών από την έμφυλη, σεξουαλική και ενδοοικογενειακή βία, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κατάχρησης, καθώς και από άλλες παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και του διεθνούς δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

 Δράσεις

3.1 Συστηματική καταγραφή και διαχείριση των περιστατικών έμφυλης, σεξουαλικής και ενδοοικογενειακής βίας, με σκοπό την διευκόλυνση της απρόσκοπτης, ίσης και χωρίς διακρίσεις πρόσβασης των θυμάτων στους μηχανισμούς απόδοσης δικαιοσύνης

3.2 Καθιέρωση τυποποιημένων διαδικασιών λειτουργίας του δικτύου δομών για την πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης, σεξουαλικής και ενδοοικογενειακής βίας και παραπομπής των θυμάτων σε αυτό

3.3 Βελτίωση του εντοπισμού και της ταυτοποίησης θυμάτων και πιθανών θυμάτων εμπορίας ανθρώπων, μέσω του σχετικού Εθνικού Μηχανισμού Αναφοράς και Παραπομπής Θυμάτων Εμπορίας Ανθρώπων, σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων (2019-2023)

3.4 Ενίσχυση της συνεργασίας με διεθνή δικαιοδοτικά όργανα και ιδίως με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Προώθηση του Καταστατικού του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου

3.5 Ενημέρωση των γυναικών και κοριτσιών, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστριών, δικαιούχων διεθνούς προστασίας και αιτουσών διεθνή προστασία, τόσο κατα τη φάση της καταγραφής/ ταυτοποίησης όσο και κατά τη φάση της διαδικασίας ασύλου, για τα νόμιμα δικαιώματα τους, με ιδιαίτερη έμφαση στα σχετικά με την σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία, καθώς και τις παρεχόμενες υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής, ψυχοκοινωνικής και νομικής αρωγής σε θύματα έμφυλης, σεξουαλικής και ενδοοικογενειακής βίας, συμπεριλαμβανομένης της πρακτικής του ακρωτηριασμού γυναικείων γεννητικών οργάνων

3.6 Σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων κατάρτισης και επιμόρφωσης των θυμάτων έμφυλης, σεξουαλικής και ενδοοικογενειακής βίας με έμφαση στην οικονομική τους ενδυνάμωση, ανεξαρτητοποίηση και αυτονόμηση και στην αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19

3.7 Ανάπτυξη συνεργασιών με κοινότητες μεταναστών και προσφύγων, με το Ελληνικό Forum Προσφύγων καθώς και με το δίκτυο των θυμάτων που επέζησαν έμφυλης και σεξουαλικής βίας σε καιρό πολέμου, για τον έγκαιρο εντοπισμό των θυμάτων έμφυλης σεξουαλικής και ενδοοικογενειακής βίας, συμπεριλαμβανομένης της πρακτικής του ακρωτηριασμού γυναικείων γεννητικών οργάνων

Στόχος 4: Ανακούφιση και ανάκαμψη γυναικών και κοριτσιών, που επιβίωσαν από ένοπλες συγκρούσεις και έμφυλη, σεξουαλική και ενδοοικογενειακή βία

Δράσεις

4.1 Ανακούφιση, ιατροφαρμακευτική και ψυχοκοινωνική υποστήριξη των θυμάτων έμφυλης, σεξουαλικής και ενδοοικογενειακής βίας και αποκατάσταση της  στιγματοποίησης αυτών, μέσω της ουσιαστικής διευκόλυνσης της ίσης πρόσβασης στους κατάλληλους μηχανισμούς ανάκαμψης και ανακούφισης 

4.2 Πρόληψη και αντιμετώπιση φαινομένων στιγματοποίησης, εξοστρακισμού, απόρριψης και θυματοποίησης παιδιών που γεννιούνται από βιασμό

4.3 Λειτουργία των Σπιτιών του Παιδιού για την προστασίας και υποστήριξη των ανηλίκων θυμάτων

4.4 Αναθεώρηση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει την Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης του Υπουργείου Δικαιοσύνης

4.5 Ανάδειξη των εμπειριών, προτεραιοτήτων και αναγκών των γυναικών και κοριτσιών θυμάτων στο πλαίσιο προσπαθειών αποκατάστασης και ανάκαμψης

4.6 Προώθηση της επανένταξης των γυναικών και κοριτσιών σε διαδικασίες αφοπλισμού, αποστρατικοποίησης και επανένταξης, στο πλαίσιο της συμμετοχής της Ελλάδας σε σχετικές διεθνείς αποστολές και δραστηριότητες

4.7 Έμφυλη ανάλυση (gender analysis) κατά τον διαμοιρασμό ανθρωπιστικής βοήθειας, ειδών πρώτης ανάγκης και την παροχή κάθε είδους ιατροφαρμακευτικης, και άλλης υποστήριξής, στο πλαίσιο των ειρηνευτικών αποστολών ή επιχειρήσεις στο εξωτερικό

Στόχος 5: Προώθηση της Ατζέντας για τις Γυναίκες, την Ειρήνη και την Ασφάλεια σε διμερές, περιφερειακό, πολυμερές και διεθνές επίπεδο

Δράσεις

5.1 Πλήρης οριζόντια ενσωμάτωση στην ελληνική έννομη τάξη και εφαρμογή του διεθνούς, περιφερειακού και εθνικού κανονιστικού πλαισίου που άπτεται της Ατζέντας ΓΕΑ, σύμφωνα με τον ν. 4604/2019

5.2 Ενσωμάτωση της έμφυλης διάστασης και των προτεραοτήτων της Ατζέντας ΓΕΑ στην εθνική εξωτερική πολιτική, συμπεριλαμβανομένης της διεθνούς αναπτυξιακής συνεργασίας και ανθρωπιστικής βοήθειας, κατ΄εφαρμογή των διεθνών συμβατικών υποχρεώσεων της χώρας, με σκοπό την προώθηση και προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών και κοριτσιών:  α) σε διμερές επίπεδο, στο πλαίσιο διμερών διαλόγων, επισκέψεων, επαφών ή συνεργασιών με κράτη και  β) σε πολυμερές επίπεδο, στο πλαίσιο διεθνών οργανισμών, και ιδιαίτερα του OHE, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ΝΑΤΟ, του Συμβουλίου της Ευρώπης, του ΟΑΣΕ και του ΟΟΣΑ  

5.3 Ενίσχυση της συνεργασίας και καθιέρωση θεσμικού διαλόγου με χώρες, που επιδεικνύουν ηγεσία σε θέματα, που άπτονται του φύλου και της Ατζέντας ΓΕΑ, με σκοπό την ανταλλαγή τεχνογνωσίας, καλών πρακτικών και την ανάπτυξη  περαιτέρω συνεργασιών

5.4 Προώθηση του θεσμικού διαλόγου με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, που έχουν ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις, σε θέματα, που άπτονται του φύλου και της Ατζέντας ΓΕΑ, με σκοπό την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και καλών πρακτικών